Zmiany skórne w okolicach oczu – kiedy powinny budzić niepokój?
- Dział: Nasz region
Wszelkie zmiany pojawiające się w okolicach oczu, w szczególności zaś na powiece, powinny być bezwzględnie poddawane obserwacji okulistycznej. Dzieje się tak, ponieważ na powiekach pojawiać się mogą nie tylko niegroźne zmiany, ale również nowotwory złośliwe. Stale nawracające schorzenia powiek mogą sugerować istnienie chorób ogólnoustrojowych, jak m.in. cukrzyca. Warto się zatem zastanowić, na jakie choroby narażone są nasze powieki.
Powieki stanowią jedną z najbardziej wrażliwych części ludzkiego ciała. Wpływ na to ma bardzo cienka warstwa skóry. Ich zadaniem jest nawilżanie oka oraz ochranianie go przed wysuszeniem, urazami i słońcem. Występowanie niektórych alergii oczu może powodować występowanie zmian na powiekach w postaci np. wyprysków, które mogą się pojawiać przy alergii kontaktowej, zapaleniu powiek, a także przy ostrym zapaleniu spojówek. Wówczas najważniejsza jest odpowiednia pielęgnacja skóry powiek.
Opadające powieki
Tego typu wadę można samodzielnie dostrzec w lustrze. W niektórych przypadkach defekt ten jest nieznaczny i stanowi wyłącznie wadę kosmetyczną, jednak czasem może istotnie utrudniać widzenie. Opadające górne powieki mogą zachodzić nawet na źrenicę, przez co prawidłowe widzenie jest niemożliwe. W takich przypadkach konieczna może być nawet operacja. Przypadki wrodzonego opadania powiek w większości spowodowane są porażeniem mięśni zewnętrznych, w szczególności zaś mięśnia prostego i skośnego. Porażenie to powoduje ustawienie gałki ocznej ku dołowi oraz do wewnątrz, co sprawia, że przy zamknięciu oczu gałka nie może poruszać się ku górze. Przypadłości tej towarzyszy często wysychanie rogówki, ponieważ w trakcie snu oczy nie są dokładnie zamknięte. Kolejnym powodem opadania powiek jest wcześniejsze wystąpienie urazu (np. uszkodzenie mięśnia dźwigacza) lub przebyta choroba neurologiczna. Ponadto opadanie powiek może stanowić skutek urazu poporodowego.
Jęczmienie
Częste pojawianie się jęczmieni w obrębie powiek może sygnalizować trwającą poważną chorobę m.in. cukrzycę. Inną nazwą jęczmieni jest również ostre zapalenie przyrzęsowego gruczołu łojowego Zeissa. Wraz z jego rozwojem zaobserwować można obrzęk, zaczerwienienie i bolesność powieki oraz spojówki, a w gruczole łojowym zbiera się ropa, widoczny jest również wrzodzik, który po kilku dniach pęka na skutek nagromadzonej ropy. W tym momencie rozpoczyna się proces gojenia. Należy pamiętać również o konieczności zachowania wysokiej higieny oka, na którym pojawiła się zmiana, ponieważ zakażenie może się rozsiewać. Rozsiewanie się jęczmieni skutkuje wystąpieniem tzw. jęczmieni mnogich, a w niektórych przypadkach również wystąpieniem ropowicy przedprzegrodowej. Każdorazowo przy zaobserwowaniu wystąpienia jęczmienia należy skonsultować się z okulistą, który określi przyczynę jego wystąpienia. Ponadto przepisze odpowiednie maści zawierające antybiotyki, a także wskaże podstawy pielęgnacji chorego oka (np. nagrzewanie oka ciepłymi kompresami). W przypadku wystąpienia jęczmieni mnogich konieczne jest zastosowanie antybiotyków podawanych doustnie.
W niektórych przypadkach jęczmienie mogą pojawiać się na wewnętrznej stronie powieki. Wówczas mówi się o ostrym zapaleniu gruczołu tarczkowego Meiboma. Za powstawanie tej choroby odpowiedzialne są gronkowce. W chorobie wytwarza się bolesne zgrubienie na powiece. Na skórze nie występuje odczyn zapalny, jednak od wewnętrznej strony zauważyć można silne zaczerwienienie spojówki tarczkowej. W przypadku tej dolegliwości niezbędna jest interwencja lekarza okulisty, ponieważ tkanka tarczkowa jest mocno zbita i zbierająca się w jej wnętrzu ropa nie ma możliwości przebić się przez skórę. Wówczas najczęściej konieczne jest delikatne nacięcie zgrubienia oraz oczyszczenie gruczołu tarczkowego z zalegającej ropy. Zignorowanie dolegliwości może skutkować wystąpieniem ostrego, przewlekłego zapalenia, któremu towarzyszyć będzie nieustanny, dokuczliwy ból.
Nowotwory powiek
Jak w przypadku pozostałych narządów, również powieki mogą być atakowane przez nowotwory, zarówno łagodne, jak i złośliwe. Do najczęściej występujących nowotworów łagodnych należą m.in. brodawczaki, naczyniaki oraz rogi skórne. Brodawczaki rozwijają się w wyniku zakażenia wirusem papilloma i występują jako niewielka narośl na brzegu powieki, która swym kształtem przypominać może niewielki woreczek. Najskuteczniejszą metodą jej leczenia jest interwencja chirurgiczna. Podobnie należy postępować z rogiem skórnym, ponieważ nowotwór ten posiada zdolność rozrastania się do wielkości nawet jednego cm. Narośl ta charakteryzuje się podłużnym kształtem oraz usytuowaniem przy zewnętrznych kącikach oczu.
Tłuszczaki to nowotwory łagodne zbudowane z tkanki tłuszczowej. Z reguły są to miękkie, bezbolesne zmiany charakteryzujące się powolnym tempem wzrostu. Usuwane są głównie ze względów estetycznych bądź w przypadkach, gdy utrudniają ruch lub powodują ból. Włókniaki należą do grupy nowotworów łagodnych rozwijających się z tkanki łącznej. Włókniaki miękkie to wrodzone, niegroźne zmiany, które zazwyczaj zlokalizowane są w okolicach szyi oraz karku. Najczęściej występują u starszych kobiet. Mają odrobinę ciemniejszą barwę od skóry, a usuwane są głównie ze względów estetycznych.
Włókniaki twarde nazywane również dermatofibrą lub histiocytomą to płaska, tarczowata lub guzkowata zmiana, o brązowym lub sinym zabarwieniu, osiągająca wielkość do 1 cm. Najczęściej występuje pojedynczo. Może pojawić się u osób w każdym wieku, jednak najczęściej występuje w wyniku miejscowego urazu lub zapalenia mieszka włosowego. Włókniaki twarde najczęściej pojawiają się na nogach oraz tułowiu, a jedyną skuteczną metodą ich zwalczania jest usunięcie chirurgiczne. Bliższą charakterystykę włókniaka znajdziesz na netlekarz.pl.
Naczyniaki określane są mianem zmian najbardziej dokuczliwych oraz najtrudniejszych do wyleczenia. Naczyniaki włośniczkowe mogą wystąpić nawet u noworodków, w pierwszych tygodniach życia. Swym wyglądem przypominają krwawe wybroczyny, które występują w okolicach oczodołów. Jeśli ich wystąpienie nie utrudnia dziecku widzenia, zaleca się odczekanie do 5-7 roku życia dziecka, ponieważ zmiany te mają tendencję do samoistnego zanikania. Leczenie naczyniaków odbywa się poprzez wstrzykiwanie, w pierwszej fazie choroby, steroidów. Następnie konieczne jest zastosowanie leczenia chirurgicznego.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku naczyniaków jamistych, które nie posiadają zdolności do samoistnego zanikania, a widoczne stają się na przełomie 20-40 roku życia. Głównie dotykają kobiet, a największy poziom ich wzrostu zauważany jest w okresie ciąży. W zależności od miejsca wystąpienia, naczyniaki jamiste mogą powodować wytrzeszcz, zeza i/lub wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego. Aby rozpoznać ten rodzaj guza konieczne jest przeprowadzenie badania USG lub tomografii komputerowej. W większości przypadków naczyniaki jamiste są otorbione dzięki czemu łatwo można je usunąć podczas zabiegu chirurgicznego. Pogorszenie rokowań dają wyłącznie te naczyniaki, które uciskają nerwy wzrokowe, ponieważ mogą prowadzić do utraty wzroku.
